عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) گفت: یکی از هویت‌های زیبا مسلمانان و ایرانیان، جشن نوروز است که به نظر بنده تمام آنچه که متعلق به جشن نوروز است، زیبا و معنادار است که از بیش از سه هزار سال پیش ایرانیان آن را پاس می‌داشتند.

سید اسماعیل قافله‌ باشی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «صبح قزوین»، در خصوص فلسفه عید نوروز اظهار کرد: همه ما یک ایرانی مسلمان و یک مسلمان ایرانی هستیم، این اجتماع هم در هویت ایرانی و هم در هویت اسلامی خود آداب و رسوم و تشریفات بسیار زیبایی دارد که افراد باید آن را پاس بدارند.

وی افزود: یکی از این هویت‌های زیبا، جشن نوروز است که به نظر بنده تمام آنچه که متعلق به جشن نوروز است، زیبا و معنادار است که از بیش از سه هزار سال پیش ایرانیان آن را پاس می‌داشتند.

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) استان بیان کرد: یکی از این نمادها خانه‌تکانی در این ایام است همین عمل نماد نظافت و پاکیزگی است همان‌ چیزی که در اسلام تاکید شده است و این عمل می‌تواند نماد فعالیت، نشاط، همت و امید خانواده باشد و همه در این عمل با هم همکاری دارند و همین امر خانواده را به هم نزدیک می‌کند.

قافله باشی ادامه داد: مراسم چهارشنبه سوری یکی دیگر از این نمادهای زیبا است، البته مراسمی که در قدیم برگزار می‌شد نه شلوغی و ترقی بازی‌های کنونی، اما همین شب نمادی است که آتش غم را بسوزاند و ... 

هنگامی که خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند و غم‌زدایی از خانواده و مردم را آرزو می‌کردند.

نشان بخشش و کرم در نمادهای نوروزی

وی اذعان کرد: عمو نوروز در قدیم به حاجی فیروز معروف بود که در قدیم و کنون در کوچه و شهر و بازار می‌آیند و مردم را به شادی دعوت می‌کردند و شروع ایام عید را به مردم یادآوری می‌کردند، در قدیم و در کودکی خودم و دوستانم از ابتدای اسفند ماه در ذوق بیرون آمدن عمو فیروز بودیم و مردم هم به طرق مختلف با شیرینی و ... از آنها تشکر می‌کردند و عیدی می‌دادند.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) استان عنوان کرد: همین نقش عمو فیروزها خودش به تنهایی نماد بزرگی است که با خنداندن مردم شادی را به دل اطرافیان می‌نشاند و خداوند افراد منتقل‌کننده شادی را بسیار دوست دارد، هنگامی که مردم به این نقش‌ها کمک می‌کردند می‌تواند نماد بخشش و کرم باشد.

قافله باشی در ادامه نقش عمو فیروز تشریح کرد: آواز و سرودهایی که این نقش‌ها می‌خوانند خودشان بسیار ارزشمند بود و بسیار از آن‌ها خودشان متخصص موسیقی بودند و تصنیف‌هایی انتخاب می‌کردند که در آن‌ها بسیار معنا بود و خود آن آوازها‌ نماد موسیقی ایرانی و شادی است، موسیقی یک نعمت الهی است که خداوند ابتدا به ستارگان آسمانی و پس از آن به گونه‌های زمینی بخشیده است.

وی گفت: موسیقی در این هنرمندان نماد تحرک و شادی است که آن را به مردم هدیه می‌دادند و آن‌ها هم در مقابل می‌خندیدند، کرم می‌کردند، لذت می‌بردند و شادی می‌کردند، به طور کل شادی هم در آیین زرتشت و هم در آیین اسلام تمجید شده است، در قرآن آمده است که بندگان خدا نه از چیزی می‌ترسند و نه غم دارند آن‌ها شادی می‌کنند و این شادی نزد خدا بسیار مهم است.

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) تصریح کرد: چیدن هفت‌سین نمادهای بسیار معناداری دارد و هر کدام از آن‌ها حقیقتی را به همراه خود دارد، برای مثال سبزه‌ نماد سرسبزی، شادی، طراوت، رشد و ... است، سبزی شادمانی می‌آورد و این رشد را به خانواده‌ها هدیه‌ می‌دهد.

قافله باشی ابراز کرد: رها کردن ماهی در آب هم می‌تواند نماد بخشش، درخشش، طراوت، روانی و گشایش باشد و به طور کلی تک تک این‌ها بخشی از هویت اصیل دین را نشان می‌دهد که به هر کدام از آن‌ها که می‌نگریم طراوت و تازگی از آن پدید می‌آید.

وی صله رحم را از بهترین نمادهای نوروزی پنداشت و افزود: اقوام با دیدن هم و شیرینی و نقل خوردن شادی را به جمع خود می‌افزایند که همه این‌ها نماد مهربانی، محبت، خوشحالی و نماد انسانیت است که اقوام از حال هم خبر دارند و هم را فراموش نمی‌کنند.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) استان اظهار کرد: در آخر ایام نوروز هم که سیزده بدر است و مردم به دامان طبیعت می‌پیوندند و این‌ها نشانه طراوت است، خلاصه این است که همه رخدادهای عید نوروز که ایرانیان از بیش از سه هزار سال پیش آن را پاس داشتند نماد است.

قافله باشی اضافه کرد: بنابر این عید نوروز نماد طراوت، شادی، دوستی، مهربانی، درخشندگی، انسانیت، سرسبزی و ... است، به همین دلیل است که نوروز‌ پایدار مانده است و با آنکه کسانی بودند که می خواستند خدشه‌ای به نوروز وارد کنند اما هیچ فرقه‌ای نتوانسته و نمی‌تواند این ایام را خدشه‌دار کند.

وی گفت: این نوروز بنیان‌های بسیار مستحکمی دارد و دعا می‌کنم تا موقعی که ایرانی شاد و برپا است، جشن‌های ایرانی هم برپا باشد که در راس آن‌ها عید زیبا نوروز است، و شاعر در این بیت خود می‌فرماید بدین شایستگی‌ جشنی، بدین بایستگی روزی، شما را از زمان هر روز جشنی باد و نوروزی؛ این بیت خود شادی آورنده است.

بازتاب عید نوروز در ادبیات کشور 

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در ادامه یادآور: عیدی گرفتن در کودکی بسیار خوشایند و دلنشین بود و یکی از ذوق‌های عید نوروز برای کودکان همین عیدی گرفتن بود، همین عیدی دادن هم چند نماد و زیبایی دارد، در ابتدا بزرگ‌ترها می‌خواهند به بچه‌ها بفهمانند که به یادشان هستند و بچه‌ها هم متوجه می‌شوند که بزرگ‌ترها دوسشان دارند.

قافله باشی بیان کرد: نو بودن اسکناس‌ها هم نماد قشنگی، تازگی و زیبایی است و نشان از اهمیت خانواده‌ها بود، انسان معمولا مالکیت دوست است، لذا هنگامی که به بچه عیدی می‌دهیم برایش بسیار شیرین است، خودم وقتی در نوجوانی عیدی می‌گرفتم آن‌ها را جمع می‌کردم برای خودم و همین موضوع باعث می‌شد در آینده هم برای خودم پول جمع می‌کردم و این تشویقی برای نگه‌داری اموال و پرهیز از اسراف و ... است.

وی مطرح کرد: عید نوروز به دلیل طراوت و بزرگی‌‌اش در ادبیات هم بسیار بازتاب دارد یعنی، شعر، نثر فارسی، ادبیات عامیانه، نمایشی، کودکانه و نوجوانانه مملو است از پاس‌ داشت اعیاد مختلف که در راس آن عید نوروز قرار دارد و در آثار شاعران وصف این اعیاد را می‌شود مشاهده کرد.

استاد ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) وصف عید نوروز را در بیت ز کوی‌ یار می‌آید نسیم باد نوروزی، از این باد ار مددجویی چراغ دل بیفروزی خلاصه کرد و خاطرنشان کرد: نسیم باد نوروزی وقتی که می‌وزد افسردگی، غم و ناراحتی‌ها را از بین می‌برد و نماد دیگر بهار و نوروز همین اعتدال است که بسیار حائز اهمیت است.

قافله باشی در پایان تاکید کرد: در بهار هوا کامل معتدل می‌شود، یکی از سلیقه‌های خوب بنیان‌گذاران عید نوروز؛ به کار بردن جشن نوروز در اول بهار است که این زمان طراوت و اعتدال طبیعت است و در ابتدای سال جدید شادی و شادمانی را مهمان خانه‌ها می‌کند، بنابر تک تک رخداد، رفتار و ... در عید نوروز حقیقت و نمادی به همراه خود دارد.